Bulgur, Bulgur Tarifleri ve Malzemeleri

Bulgur

Bulgur, Buğday bitkisinin belli işlemlerden geçirilip işlenmesiyle ortaya çıkan lezzetli tahıl ürününe bulgur denir. Anadolu'da bol çeşitli yemekleri yapılır yani yöresel bir üründür. Bulgur ekonomik olması ve yerel halkın kendi başına kolaylıkla üretim yapabilmesi nedeniyle çok tercih edilen bir gıda maddesidir. Bulgur besleyici, doyurucu ve karbonhidrat bakımından çok zengin olduğundan pirinçten daha fazla tercih edilmesi söz konusudur. Bulgurun bu değerli özellikleri ana maddesi buğdayın yapısından dolayı kaynaklanır. Buğday 3 kısımdan oluşur. Bunlar: Öz, kepek ve endospermdir. Endosperm bölümü nişasta ve proteinlerle buğdayın sadece enerji veren bölümüdür. Gerekli olan besin maddesinin çoğu ise öz ve kepek bölümünün içeriğinde bulunur. Öz ve kepekte bulunan bazı besin maddeleri: Çinko, krom, magnezyum mineralleri, B12 harici tüm B vitaminleri, diyet posası, bazı fenol çeşitlerini, selenyum ve fitat gibi içeriklerdir.

Günümüzde bulgur fabrikalarda üretiliyor olsa da eskiden bulgur üretimi evlerde yapılırdı. Tabi bu hala devam ediyor yani hala evlerinde kendi bulgurunu üreten aileler varlar. Bu iki durumda koşullar dışında üretim aşamasında pek bir fark yoktur. Şöyle ki Buğday tarlasındaki buğdaylar biçerdöver ile biçilir. Buğday bitkisinin fabrikada sapı ayrılır ve ilerde hayvansal besin olan saman yapımında kullanılır. Bulgurun ana maddesi olan ise saptan ayrılan buğday tanesidir. Çuvallalarca buğday tanesi uygun miktarda su ile karıştırılarak kaynatılır, haşlanır. Buğday kazanında su kalmamalı ve buğday yumuşamış olmalıdır. Kaynayan buğday kuru, düz, temiz ve güneş alan bir zemine serilir. Serilirken dikkat edilmesi gereken şey ise tüm buğdayın aynı ölçüde dağılmış olmasıdır. Buğday güneşin altında kurumaya bırakılır arada sırada kontrol ederek ve karıştırarak tamamen kuruduğundan emin olunur. Tamamen kuruduğundan emin olunan buğday bulgur olmak için değirmene götürülür. Orada dibek adlı büyük taş havanlarda üzerine su eklenerek, dövülür ve kabuğundan ayrılması sağlanır. Eskiden at, eşek su gücü gibi yollarla çevrilen değirmen taşı havandaki buğdayı kabuğundan ayırırken oldukça zor bir yöntemdi. Şimdilerde ise değirmenlerde dink adlı sistem olduğundan bu işlem kolaylaşıyor. Bu işlemden de geçen buğday yeniden güneşte karıştırılarak kurutulur. Elenir, kabuk ve kepeklerinden arındırılır. Özel değirmenlerde bulgurun çeşitlerine göre ve boylarına göre öğütme işlemi yapılır ve her çeşit buğdayın üretimi tamamlanmış olur. Bulgur tercihe göre telis çuvallarda, bez torbalarda saklanabilir. Önemli olan ortamının serin rutubetsiz bir havasının olmasıdır. Eğer istenirse 3 yıla kadar saklanabilir. Bazı kıtık dönemlerinde zor şartlarda bu saklama süresinin bolluğu büyük kazanç sağlar. Bulgura bir miktar tuz karıştırılarak saklanması böceklenmeyi ve güve oluşumunu önleyici etkidedir. Unutulmamalıdır ki temiz bulgur kuru olmalıdır, Buğday kokusu dışında başka kokuları barındırmamalıdır ve topaklanma yapışıklık gibi durumlar kesinlikle olmamalıdır.

Bu kıymetli besin maddesinin başlıca özellikleri şunlardır:

Follik asit içerir bu da her yaşta insan için önemlidir. Özellikle hamile bayanlar bol bol tüketmelidir.
Doymamış yağa sahiptir. Kolesterol içermez. Kilo aldırmaz. Diyet yapan ve obezite gibi hastalıklarla mücadele eden insanlar için mühim bir gıdadır.
Yüksek mineral ve selülozdan dolayı besin emilimini hızlanmasını sağlar. Kabızlığın oluşmasını engeller ve bağırsak kanserinin olmasını önler.
Radyasyonu emmez ve radyasyona karşı dayanıklıdır. Kanserojen etkisi yok gibidir.
Besin değeri diğer buğday ürünlerine göre yüksektir. Özellikle bakliyatlarla karıştırıldığında besin değeri bakımından doruk noktasına ulaşır.
Küf oluşumuna karşı dayanıklıdır ve raf ömrü diğer ürünlerden daha uzundur.
Bağışıklık sistemini güçlendirir. Metabolizmayı hızlandırır.
B vitamini deposudur.
Çinko, magnezyum ve krom ve benzeri mineralleri içerir.
Yeterli miktarı günlük lif ihtiyacını karşılayabilir. Sindirim sisteminin dostu olan bir besindir.
Kan şekerini yükseltmez. Bu da şeker hastalarının da korkmadan tüketebileceği bir besin maddesi olmasını sağlar.

Son Güncelleme : 11.07.2023 12:17:03

Bulgur ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.